“We zijn veel te soft voor onze kinderen, ze moeten ook leren wat verdriet is”
Van oorlog en pesten tot miskramen, onverwachtse sterfgevallen van partners, terminale diagnoses, systemen die doorlopend boosheid en verdriet in stand houden – de wereld is echt niet altijd leuk en mooi. Maar waarom doen we voor onze kinderen alsof dat wel zo is? Moeten we ze niet voorbereiden op ellende en ongeluk? Deze moeder vindt dat we onze kinderen ook moeten leren over verdriet.
Als je, net als ik, het voorrecht hebt om een gezonde – mentaal, fysiek, financieel – familie te hebben, is het antwoord om te zowel verdriet als vreugde toe te laten in je leven. Deze twee emoties kunnen namelijk prima tegelijkertijd aanwezig zijn. Ik geloof dat het goed is om onze kinderen bloot te stellen aan zowel de echte trieste dingen die gebeuren, om hen te helpen leren hoe ze met verdriet kunnen omgaan en er zelfs doorheen en erin kunnen groeien, en om ook tijdens die verdrietige momenten, spel en vreugde toe te laten. Om de boodschap te geven dat mens zijn betekent dat we meerdere emoties tegelijk kunnen hebben.
Verdriet kan, hoe hard je ook probeert, niet worden vermeden. Onze kinderen zullen verdrietig zijn. Onze kinderen zullen trieste dingen zien. Onze kinderen zullen ook zien dat hun ouders verdrietig zijn. Als je ervoor kiest om verhalen en informatie te vermijden die je kinderen verdrietig maken, laat je ze, naar mijn mening, in een fantasiewereld leven. Bovendien mis je de kans om hen te helpen met hun verdriet om te gaan. Onze kinderen worden volwassenen. Persoonlijk wil ik dat mijn kinderen veerkrachtige en empathische volwassenen worden.
Laat verdriet een oké emotie zijn in je huis. Experts lijken het met me eens te zijn. Klinisch psycholoog Dr. Debra Kessler is gespecialiseerd in de emotionele behoeften van kinderen en schrijft: “een deel van onze taak als ouders is om (onze kinderen) te helpen omgaan met angst (of negatieve emoties), zodat ze leren voor zichzelf te zorgen.” Kessler vervolgt: “Als ze leren over negatieve gevoelens en hun betekenis, helpt dat onze kinderen kritieke informatie te observeren, die ze de rest van hun leven kunnen gebruiken.”
Toen ik ongeveer twee jaar geleden een scheiding doormaakte, liet ik mijn kinderen van tijd tot tijd mijn verdriet zien. Ik vertelde hen dat ik verdrietig was en dat het logisch was dat ik verdrietig zou zijn omdat mijn droom uit elkaar was gevallen. Ik huilde ook bij hen. Ik verzekerde ze dat ik oké was, maar dat volwassenen soms erg verdrietig worden en moeten huilen. Mijn kinderen zagen mij door hele grote en negatieve emoties heen gaan, en uiteindelijk weer mezelf worden.
Mijn, toen net 5-jarige, dochter nam het nieuws van onze scheiding op een natuurlijke manier op: ze was verdrietig. Ze huilde. Ze zei dat ze niet wilde dat “mama zou verhuizen” en klampte zich aan me vast. Natuurlijk vertelde ik haar dat we heel veel van haar houden en dat ze zich nooit zorgen hoefde te maken dat haar vader of ik haar ooit zouden verlaten. Ik vertelde haar ook dat het een verdrietige zaak is en dat het logisch is dat ze verdrietig was.
We hebben haar ook verteld om veel vragen te stellen en haar verdriet zo vaak en zo veel uit te drukken als nodig was. Vond ik het leuk om haar zo verdrietig te zien en daar onbedoeld de oorzaak van te zijn? God, nee. Het was vreselijk. Maar wel nodig.
Het is net zo belangrijk om te laten zien hoe je verdrietig kunt zijn en je kinderen niet te beschermen tegen negatieve emoties als dat het is om te laten zien wat vreugde is en wat voor mooie emotie dat is. Mensen zijn gemaakt om te creëren en creatief te zijn, om vreugde te ervaren en te uiten. In ons huis maken we tijd vrij om samen te tekenen en te kleuren. Ik vind dat zo fantastisch om te doen. Mijn dochter houdt graag geheim wat ze maakt, omdat ze een “grootse onthulling” wil. Ze is bijna al haar voortanden aan het wisselen, dus de glimlach die ze me geeft als ze me vertelt dat het tijd is om te kijken wat ze heeft gemaakt, is extra hartverwarmend deze dagen. Ik neem de tijd om naar haar creatie te kijken en haar te vertellen dat haar werk prachtig is. De trots die ze dan uitstraalt maakt me zo gelukkig. Soms zegt ze: “Mama, ben je zo blij dat je moet huilen?” Ze leert dat huilen een symptoom kan zijn van zowel verdriet als vreugde. Dat is interessant om over na te denken.
Ik wil geen kind opvoeden dat denkt dat ze tijdens verdrietige gebeurtenissen naar “de positieve kant” moet zoeken of een kind dat in onwetendheid leeft, terwijl ze constant op zoek zijn naar dopaminehits die vaak vermomd zijn als vreugde. Verdriet kan voor empathie en beweging zorgen. Vreugde kan voor dankbaarheid en energie zorgen. Uiteindelijk wil ik dat mijn kinderen weten dat ze veilig zijn en goed met emoties – welke dan ook – kunnen omgaan. Net als elke moeder wil ik dat mijn kinderen zo veel mogelijk gelukkig leven. De realiteit is echter dat zij – net als voorgaande generaties – groot en klein verdriet zullen moeten doorstaan. Ik wil ze daarop voorbereiden, zodat ze weten hoe ze ermee om moeten gaan én dat ze straks weer oké zullen zijn.
