Vanaf welke leeftijd geef je seksuele voorlichting aan meisjes?
Het geven van seksuele voorlichting hoort nou eenmaal bij de opvoeding, hoe moeilijk het misschien ook is. Je hoeft je hier zeker niet ongemakkelijk over te voelen. Maar wanneer begin je over seks met je kind en hoe geef je de voorlichting het best? Hoe pak je het allemaal aan?
Seksuologe Eveline Stallaart: “Wat vaak zie in mijn praktijk is dat ouders vooral problemen ondervinden met de nieuwe aspecten van seks. Met internetfenomenen zoals sexting en online porno is er een heel nieuwe wereld bijgekomen waarvan we nog niet goed weten wat we daarmee moeten. Daarnaast is het nog steeds taboe om het als ouder met je kind over seks te hebben. Maar alsjeblieft, het is zo belangrijk om dit wel te doen. Juist nu seksualiteit, na #MeToo, en met de gevaren van internet, weer een stuk gevoeliger is geworden. Vroeger was het: pas op dat je niet zwanger wordt, nu is het: pas op dat er online geen naaktfoto’s van je rondzwerven.”
Seksuele voorlichting
Volgens Stallaart zijn er een aantal bekende valkuilen. “Het is de weg van de minste weerstand om te denken: dat leren ze wel op school. Of: de kinderen komen wel naar me toe als ze iets willen weten. Of: dan breng ik ze alleen maar op ideeën. Ouders onderschatten de leeftijd waarop kinderen de belangrijkste dingen al weten. Dan beginnen ze met voorlichting als hun kind rond de 12 jaar oud is. Kinderen zijn op die leeftijd vaak al van het meeste op de hoogte, via vriendjes, internet, school… Het gevaar daarvan is dat ze uit nieuwsgierigheid zelf gaan rondkijken en op informatie kunnen stuiten die niet voor hen is bedoeld, of die niet zo vriendelijk gebracht wordt. Daar kunnen kinderen een misplaatste terughoudendheid van krijgen, of juist te veel interesse tonen voor zaken die niet voor hen zijn bedoeld. Voorlichting geef je net voordat het nodig is, en dat is dus eerder dan de meeste mensen denken.”
Leeftijd seksuele voorlichting
Meisjes beginnen vanaf een jaar of negen in de pubertijd te komen, terwijl jongens daar pas één of twee jaar laten in komen. Het is belangrijk je dochter te vertellen over de verandering van haar lichaam. Het ontwikkelen van de borsten, schaam- en okselhaar, en de groeispurt. Maar ook de eerste menstruatie en de dingen die erbij komen kijken zoals maandverband of tampons. Vertel haar ook dat je voor vragen altijd terecht kunt bij je.
Volgens Stallaart hebben veel ouders moeite om de juiste toon te vinden om zo’n gesprek te voeren, en om de juiste informatie te geven. “Dat vinden ouders zo moeilijk, dat ze het gesprek dan maar helemaal uit de weg gaan. De belangrijkste indicatie om er met je kind over te praten is als je kind vragen heeft. Haak daarop in. Als je kleuter vraagt: waar komen baby’s vandaan, dan begin je niet over zaadjes en een eitje. Maar dan kun je wel vertellen: als twee mensen knuffelen, kan er één zwanger worden. Dan geef je antwoord op de vraag op het niveau van het kind. Wat je niet moet doen is dingen zeggen als: ‘Daar ben je te klein voor’, of ‘Dat komt nog wel’. Nee, neem de vraag serieus. Geef antwoord op zijn of haar niveau. Grijp zo’n vraag aan om net iets meer te vertellen dan nodig, maar ook weer op het niveau van het kind.
Wanneer begin je met die uitleg, als je er op tijd bij wilt zijn? “Je kunt dus al met kleuters een gesprek aangaan. En als kinderen zo rond de 7 zijn, wordt meer informatie belangrijk. Wat daarbij goed helpt, is een voorlichtingsboek. Zo’n boek kun je gebruiken als opening voor je kind om door te mogen vragen: ‘Lees dit een keer, en als je meer wilt weten, ben ik er voor je.’ Ga vooral niet zitten voor het Grote Gesprek. Kinderen vinden dat gênant, die lopen weg, geven weerstand. Nee, je wilt inhaken op interesses, maar vooral niet één moeilijk gesprek voeren. In zo’n boek gaan kinderen echt wel kijken. Ze zijn nieuwsgierig, alleen willen ze dat volwassenen niet laten zien. Het belangrijkste is dat kinderen voelen en weten dat ze bij hun ouders terecht kunnen, dat ze zich veilig voelen.”
Hoe pak je het aan bij meisjes?
Maar wat als je als ouder daar echt te verlegen bent of het onderwerp seks niet aan durft te kaarten, om welke reden dan ook, bij je kinderen. Wat doe je dan? Stallaart: “Je kinderen een boek geven werkt fantastisch. Als je er niets bij wilt zeggen, zou je een appje kunnen sturen, of er een briefje bij kunnen doen. Het doel is dat kinderen zich bij de ouders kunnen en mogen uiten, dus er moet wel een communicatiemiddel voorhanden zijn. Een briefje, met daarop de tekst, ‘Ik heb hier een boek voor je, als je erover wilt praten of vragen hebt, kun je bij me terecht’, is al goed. Het enige belangrijke is dat je blijft zenden.
Vergeet daarbij vooral ook niet meisjes de boodschap mee te geven dat ze van seks mogen genieten. Leer ze op onderzoek uit te gaan wat ze fijn vinden. In onze maatschappij hebben vrouwen nog steeds te veel een pleasende rol. We willen nog altijd die man tevreden houden. Veel meiden hebben pijn bij het vrijen, vaak omdat ze niet genoeg opgewonden zijn maar dan toch seks hebben, dat moet echt anders. Kortom, leg een veilige basis, laat je kinderen weten dat ze bij je terecht kunnen, dan ben je al heel eind op de goede weg.”
