‘Mijn kind heeft last van tics en ik voel als moeder plaatsvervangende schaamte in het openbaar’

‘Mijn kind heeft tics. Hij klikt vaak hard met zijn tong en kucht de hele tijd. Onvrijwillige geluidjes, bewegingen of soms opeens een arm die in de lucht vliegt. En hoe graag ik ook wil zeggen dat het me niets uitmaakt wat anderen denken, voel ik toch vaak een knoop in mijn maag.

Ik schaam me niet voor mijn kind, laat dat duidelijk zijn. Mijn kind is lief, grappig, slim en uniek. Maar in het openbaar merk ik dat ik plaatsvervangende schaamte ervaar. Ik voel de blikken van mensen die zich omdraaien. Sommigen trekken een wenkbrauw op, anderen lachen zachtjes of fluisteren iets tegen hun gezelschap. Op zulke momenten wil ik mijn kind beschermen, weghouden van een wereld die zo snel oordeelt. Tegelijkertijd merk ik dat ik zelf verkrampt raak, bang dat het “te veel” wordt voor de omgeving.

Die innerlijke strijd is zwaar. Enerzijds wil ik mijn kind leren dat hij zichzelf mag zijn, dat zijn tics er gewoon bij horen en dat hij niet minder waard is door die reacties. Anderzijds worstel ik met mijn eigen onzekerheid. Ben ik sterk genoeg om die blikken te negeren? Kan ik mijn kind écht laten voelen dat hij helemaal goed is zoals hij is, terwijl ik zelf soms nog weg wil kijken?

Mijn kind heeft last van tics

Langzaam begin ik in te zien dat dit proces ook voor mij een leerschool is. Mijn kind dwingt me om los te laten wat anderen vinden. Om mijn focus te verleggen van de buitenwereld naar wat er echt toe doet: zijn gevoel van veiligheid en eigenwaarde. Als ik in zijn ogen kijk en zie dat hij vrolijk is, of juist dat hij steun zoekt bij mij, dan weet ik dat mijn reactie belangrijker is dan die van vreemden in de supermarkt.

Toch mag ik ook eerlijk zijn over mijn eigen gevoelens. Het is oké dat ik soms schaamte voel. Het betekent niet dat ik een slechte moeder ben. Het betekent dat ik leer, dat ik worstel, dat ik me aanpas. Misschien is dat wel het mooiste dat mijn kind mij geeft: de kans om te groeien in onvoorwaardelijke acceptatie.

En ja, er zullen altijd momenten zijn waarop ik de blikken voel branden. Maar stukje bij beetje lukt het me om ze minder zwaar te laten wegen. Want uiteindelijk is het enige wat écht telt, dat mijn kind zich gezien en geliefd voelt – precies zoals hij is.’

Tics bij kinderen zijn ongewilde, snelle en plotselinge bewegingen (motorische tics) of geluiden (vocale tics) die het kind niet kan stoppen, zoals knipperen, trekken met de mond, kuchen, of het maken van keelgeluiden of woorden. Ze komen vaak voor en gaan meestal vanzelf weer over, maar kunnen ook wijzen op een ticstoornis, zoals het syndroom van Gilles de la Tourette.