Goed nieuws: kinderopvang in Nederland vanaf 2029 gratis voor alle ouders
Goed nieuws: de kinderopvang wordt gratis, voor iedereen. Het kost ouders dan bijna niets meer om hun kind naar de crèche te brengen. Het minder goede nieuws: de nieuwe wet gaat pas vanaf 2029 in.
Het kabinet heeft aangekondigd dat vanaf 2029 alle werkende ouders in Nederland recht zullen krijgen op kinderopvang waarbij de overheid structureel 96% van de kosten vergoedt, ongeacht het inkomen. Met andere woorden: kinderopvang wordt voor praktisch alle werkende gezinnen bijna gratis. Dit is onderdeel van een stelselwijziging die gefaseerd wordt ingevoerd met substantiële stappen in 2026 en 2027.
Voorstanders zeggen dat deze maatregel bijdraagt aan meer gelijke startposities voor kinderen, omdat ouders minder gebonden zijn aan opvangkosten. Voor veel gezinnen maakt kinderopvangkosten dat werken minder lonend wordt; dit plan moet die prikkel wegnemen. Het kabinet ziet kinderopvang ook als instrument om arbeidsparticipatie te verhogen — meer moeders zullen wellicht (meer) gaan werken als de kosten niet meer (of nauwelijks) een drempel vormen.
Gratis kinderopvang in 2029
Ondanks de aanzienlijke investeringen, wordt verwacht dat op langere termijn de maatschappelijke baten groot kunnen zijn — minder uitval in het onderwijs, betere ontwikkeling van kinderen, meer werkenden, mogelijk hogere belastinginkomsten. Maar de investeringen zijn wel fors, en daarom duurt het nog even. Er is nu al sprake van tekorten aan pedagogisch personeel. Zodra kinderopvang bijna gratis wordt, zal de vraag stijgen, wat extra druk legt op het systeem. Het tekort moet eerst (deels) worden opgelost om chaos of kwaliteitsproblemen te voorkomen.
Let wel: het geldt dus alleen voor gezinnen waarin beide ouders een betaalde baan hebben. Het plan van het kabinet om kinderopvang vanaf 2029 voor werkende ouders vrijwel gratis te maken is ambitieus en potentieel transformatief. Hoewel “gratis” officieel niet betekent dat alles nul euro wordt, brengt de vergoeding van 96% per definitie een grote verlichting voor gezinnen. De tussenjaren 2026–2028 zullen cruciaal zijn om de nodige structuur, personeel en uitvoering op orde te brengen, zodat het systeem robuust, eerlijk en kwalitatief blijft.
